مطالعه درس علوم تجربی در دوره متوسطه اول (هفتم، هشتم و نهم) نیازمند رویکردی ترکیبی است، زیرا این درس شامل بخش‌های مفهومی (مانند فیزیک و شیمی) و بخش‌های حفظی (مانند زیست‌شناسی و زمین‌شناسی) می‌باشد.

در اینجا یک راهنمای کلی و جامع برای مطالعه این درس ارائه شده است:

۱. درک ماهیت درس و تفکیک مطالب:

* علوم ترکیبی است: درس علوم از ترکیب چندین زیرشاخه (فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، زمین‌شناسی) تشکیل شده است.

* روش مطالعه را تفکیک کنید:

* بخش‌های مفهومی (مثل فیزیک و برخی از شیمی): نیاز به درک عمیق، تحلیل، حل مسئله و یادگیری قوانین و فرمول‌ها دارند.

* بخش‌های حفظی (مثل زیست‌شناسی و زمین‌شناسی): نیاز به تکرار، مرور، خلاصه‌نویسی و تصویرسازی ذهنی دارند.

۲. مراحل مطالعه فعال:

* توجه در کلاس درس:

* حتماً در کلاس درس حضور داشته باشید و به تدریس معلم توجه کنید. نکات مهمی که معلم تأکید می‌کند را یادداشت کنید یا در کتاب علامت بزنید.

* مطالعه روزنامه‌وار (نگاه کلی):

* در مرحله اول، کل متن درس را سریع و بدون توقف بخوانید تا با کلیت مطالب و ساختار فصل آشنا شوید (مانند نگاه کردن به فهرست و مقدمه).

* مطالعه عمیق و مفهومی:

* نکات مهم را علامت بزنید: با استفاده از ماژیک یا مداد، تعاریف، قوانین، فرمول‌ها و نکات کلیدی را مشخص کنید.

* تصویرسازی ذهنی: سعی کنید برای مفاهیم، آزمایش‌ها یا پدیده‌ها یک تصویر واضح در ذهن خود بسازید.

* توجه به جزئیات کتاب درسی:

* شکل‌ها، نمودارها و تصاویر را به دقت بررسی کنید؛ اغلب نکات مهم در این قسمت‌ها نهفته است.

* قسمت‌های مخصوص مانند «آزمایش کنید»، «فکر کنید» و «جمع‌آوری اطلاعات» را کاملاً مطالعه و در صورت امکان، خودتان در منزل یا با کمک معلم انجام دهید.

۳. تقویت یادگیری با مهارت‌ها:

* یادداشت‌برداری و خلاصه‌نویسی:

* پس از مطالعه دقیق، مهم‌ترین نکات، تعاریف و فرمول‌ها را به زبان خودتان یادداشت کنید یا خلاصه بنویسید.

* برای مطالب حفظی، فلش‌کارت تهیه کنید که شامل نکته کلیدی در یک طرف و توضیح یا شکل در طرف دیگر باشد.

* ارتباط با زندگی واقعی:

* سعی کنید مفاهیم علوم را به پدیده‌های اطراف خود مرتبط کنید. این کار یادگیری را ملموس‌تر و جذاب‌تر می‌کند.

* انجام آزمایش‌ها:

* علوم با مشاهده، تحقیق و تجربه پیشرفت می‌کند. هر جا که نیاز به ابزار یا مشاهده است، سعی کنید فعال باشید.

۴. مرور و جمع‌بندی:

* مرور منظم: مطالب خوانده شده را در فواصل زمانی کوتاه (مثلاً همان روز، فردا، هفته بعد) مرور کنید تا از فراموشی جلوگیری شود.

* حل تمرین و نمونه سؤال:

* تمرین‌های متن درس، تمرین‌های انتهای فصل و نمونه سؤالات امتحانی را حل کنید تا نقاط ضعف خود را بیابید و با نحوه طرح سؤال آشنا شوید.

* تعریف دقیق مفاهیم: مطمئن شوید که می‌توانید تعاریف علمی و دقیق هر مفهوم را به درستی بیان کنید.

نکته کلیدی: چون علوم جنبه عملی دارد، درگیر شدن فعال با محتوا (از طریق فکر کردن، تصویرسازی، آزمایش و حل مسئله) بسیار مهم‌تر از صرفاً حفظ کردن مطالب است.